Ze zijn met z’n drieën. Sipe, Arold en Breur.
‘We motte nu echt op huus aan,’ zegt Breur.
We zijn al een uur speet.’
En terwijl Arold zijn detector in de berm nog even voor het laatst laat zingen versnellen ze hun pas.
‘Wach, ik heur iets simmen in diz kontrei,’ roept Sipe. ‘Ik bin sicher, hier sol iets lei.’
De twee lopen naar Sipe, die op de grond geknield een kuiltje graaft, maar zoals wel vaker vandaag komt er niks tevoorschijn.
Sipe graaft door.
‘Leet gon, we komme weerom.’
‘Nog eem, ik veul er is wot.
‘Spietig meet, ik mot op huus an. Zina, doe wit jawol wot of ze mit me maggen sal,’
zegt Arold
‘Die matteklupper,’ lacht Breur. ‘Kom op Sipe kommende woche weiter.’
Met tegenzin loopt Sipe mee, maar markeert de plek in zijn hoofd. Hij voelt dat er wat ligt en gaat straks terug om het alsnog op te graven. Dan kan hij de buit mooi voor zichzelf houden zonder het in drieën te hoeven delen, ook niet verkeerd.
‘Wei nie wit wei nie dee,’ zegt hij hardop tegen zichzelf. En zo is dat.
Die avond zegt hij zijn moeder welterusten, maar gaat niet naar bed. Hij pakt zijn fiets uit de schuur en rijdt in het donker terug naar de plek.
Bij aankomst gooit hij zijn fiets in de struiken en zoekt met zijn zaklamp de berm af. Tot zijn ontsteltenis ziet hij dat iemand hem voor is geweest. De aarde ligt opgehoopt naast een beste kuil. Sipe pakt vloekend zijn fiets.
Het is Breur die hem voor is gegaan. Breur heeft geen vrouw. En ook geen moeder. Breur woont alleen. Hij hoeft niet eerst te eten. Hij heeft de schop van huis meegenomen en stoot op ruim een halve meter diepte tegen iets hardst aan. Het is een metalen kistje. Hij graaft het op en met trillende handen opent hij de deksel. Daarop staat op de binnenkant met krijt geschreven.
‘Wie prommest. Blief Swieges!’
Op de bodem ligt een ronde zilverkleurige koker.
In de koker zit een dikke rol biljetten. Zo op het oog gaat het om een enorm bedrag.
Hij stopt de koker ik in zijn zak. Het is dan wel niet voor hem bedoeld, hij is wel degelijk de eerlijke vinder. Hij is een detektor en heeft dus rechten.
Midden in de nacht wordt er op de deur gebonkt. Het is Sipe. Poedelnaakt met schrammen, blauwe plekken en een gapende wond in het gezicht.
‘Wat is beurt gobber, doe bleet, het is midnachts, wo bist de wegkom, wo bist hin gon?
Weel het die zo groazen nom?’
Over zijn naaktheid dorst hij niks te zeggen.
Hij helpt Sipe op de bank en als hij wat tot rust is gekomen begint Sipe te vertellen:
Ik wolde die buut. Ik veilde dat ut grootskelig war, ik wit nie werom, het was mien geveul.
Ik bin in duuster trug goan, door mien moekje war ik erst tot din an huus kluustert.
It spiet mie donders Breur, ik wou de buut veur miesulf. Die god het mie leek straft.
Sie mie nou an.’
‘Da het God joe al kwietscholden Sipe. God is vergeving, gewis in gedachtig. Gee deur.
Wat is hinter beurt.’
‘Dort inkom zie ik un gapend gaat. Jemand war eer op diz plak. Ik griep mien fietse, maar sjuust dan werd ik bruusk vasthoud an mien aarms. Die wirden op rugge drukt.
Ik krieg recht im porem slaag.
Na die slagerij, die mor niet opholden wolle, drukten ze mie op grond, mit knie in mien nekke. Ik fluuster: ‘Ik krieg goin asem.’
Sie schreeuwden krek mit bars tenor: ‘Wo hast loaten, wo hast stekt.’
‘Ik wit niet,’ heb ik fluustert. ‘Ik kaam hier luttele tiet her en diz situazie was wie nou, een groot gapend gaat. Wirklijk, ik sprik getrouw, gleuf mie, so waar ik sweer op mien aigenens moekjes graf.’
Den heb sie mie los geem en mie oetkleed. Vernederings, veur nog meer vernederings.
‘Wie witten dein hoes, veul dich nie seef, want wie komm trug.’
Ik schijt im boksum, Breur, sie wolle mie kapot maak. Ik veul het.
Nu zit Breur in tweestrijd. Moest hij nu bekennen dat hij het was?
Hij durft het niet. Hij houdt zijn mond. Iedereen had het per slot kunnen opgraven.
Tegen Sipe zegt hij:
‘Mokt thoes de deur dich. Zet dort een taffel veur, of dien baanke. Gee morgen nor plizie, mor erstens sloap mokken.’
Sipe klamt zich aan Breur vast.
‘O nei, Breur ik dorst nit. Ik dorst da nit. En ook voor moekje is da ontij te mokke. Zie hoe ik derbie ligge. Ik ken toch hier slaop mokken, hier op baanke, ik smikke dich.’
Dat is wel het minst wat Breur voor hem kan doen.
Wanneer Arold de volgende dag Breur komt ophalen voor het werk wordt er niet open gedaan.
Hij kijkt door het raam en ziet Sipe op de bank liggen. Heel even vraagt Arold zich af of hij voor het verkeerde huis staat. Wat doet Sipe hier. Hij bonkt op het raam.
‘Hee, Sipe, wurre wach! Sipe beweegt niet. Arold gooit een steentje door het schuine raampje dat open staat. Het mist doel. Dan pakt hij een stok, gaat in de vensterbank staan en port Sipe in de rug. Sipe draait een slag. Open ogen staren hem aan boven een open mond. Dood. Sipe is dood!
Hij rent naar de achterkant van het huis, De deur staat half open. Arold duwt. De deur klemt, hij zet zijn schouders er tegenaan. Achter de deur ligt Breur in zijn eigen bloed.
Hij is doodgeslagen met een schep. Naast hem ligt een zilverkleurige koker.